Jakie są próby złota i wszystko co trzeba o nich wiedzieć

Wybór złotej biżuterii to nie tylko wybór konkretnego modelu czy wzoru. To równie ważny, jak nie najważniejszy wybór złota odpowiedniej próby. Podpowiadamy jakie są próby złota i jaką z nich wybrać, aby cieszyć się jej jakością przez wiele lat.

CZYM JEST PRÓBA ZŁOTA?

Złoto jest miękkim metalem, które zdecydowanie odradzamy nosić w czystej postaci w formie biżuterii. Aby zwiększyć trwałość biżuterii tworzy się mieszaniny złota, najczęściej z miedzią i srebrem, w wyniku czego otrzymujemy tak zwane stopy metali. Próba złota określa zawartość metalu jakim jest złoto, w jego stopie. Ilość tę wyrażamy w promilach w systemie metrycznym lub w karatach w systemie karatowym.

CZYM JEST CECHOWANIE ZŁOTA I PO CO SIĘ JE ROBI?

Obowiązek cechowania wyrobów jubilerskich wprowadzanych do sprzedaży w Polsce reguluje prawo probiercze. Każdy złoty wyrób jubilerski o wadze powyżej 1 grama, musi posiadać oznaczenie próby złota. Wyroby o niższej wadze mogą zostać dopuszczone do obrotu posiadając jedynie imiennik - jest to indywidualny znak pozwalający zidentyfikować wytwórcę wyrobu lub podmiot wprowadzający do obrotu wyrób z metalu szlachetnego wytworzony za granicą. Poniżej przedstawiamy przykładowe graficzne znaki imienne.

Najpierw biżuteria jest badana pod kątem zawartości metali w stopie w jednej z jednostek Urzędu Probierczego w Polsce. Badania dokonuje się metodą kupelacji. Uprzednio zbadany produkt, zostaje ocechowany, co oznacza, że urząd specjalną puncą lub laserem umieszcza na wyrobie znak probierczy - cechę.
Cechowanie biżuterii to swoista ochrona producenta i kupującego. Producent otrzymuje certyfikat i potwierdzenie jakości wyrobu, a kupujący pewność jaki nabywa produkt.

JAKIE SĄ PRÓBY ZŁOTA?

Zgodnie z obowiązującym obecnie polskim prawem probierczym, standaryzującym zawartość złota w wyrobach jubilerskich, wyróżnia się obecnie 7 prób złota, a ich oznaczenie pokazuje poniższa tabela.

(*) często definiuje się ją jako próbę 1000, w rzeczywistości niemożliwe jest jej uzyskanie

Poniżej przedstawiamy oznaczenia probiercze stosowane przez Polski Urząd Probierczy dla wyrobów ze złota, od 07.05.2012 roku.

Powyższe cechy probiercze składają się z kilku najważniejszych elementów:

Litery określające urząd probierczy, który ocechował wyrób. Są to następujące oznaczenia:
A - Białystok
B - Bydgoszcz
C - Gdańsk
H - Chorzów
K - Kraków
Ł - Łódź
P - Poznań
V - Wrocław
W - Warszawa
Z – Częstochowa;

wizerunku głowy rycerza, który oznacza wyrób wykonany ze złota, oraz oznaczenia próby zgodnie z obowiązującym prawem probierczym.

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem probierczym nie istnieją pośrednie próby złota poza siedmioma wyżej wymienionymi. Jeśli w wyniku badania urzędu stop wykazuje pośrednią zawartość złota np. 49,00%, to urząd oznacza produkt niższą cechą, t.j. w tym wypadku próbą 375.

DLACZEGO NIE KAŻDA BIŻUTERIA POSIADA CECHĘ PROBIERCZĄ?

Nie wszystkie kraje stosują cechy probiercze. Stąd zakup biżuterii za granicą wiąże się z niepewnością co do kruszcu z jakiego jest wykonana. Złota biżuteria w atrakcyjnej cenie przywieziona z wakacji, może się okazać ryzykownym zakupem. Kraje takie jak na przykład Turcja, Włochy i Niemcy nie mają prób złota. Istnieje jednak międzynarodowa europejska konwencja, do której należy obecnie 19 państw, która ujednolica i wprowadza wspólną cechę probierczą z wizerunkiem wagi, która uznawana jest przez wszystkie państwa członkowskie. Wyrób jubilerski oznaczony tą cechą nie musi przechodzić ponownego badania i cechowania w innych krajach, przed trafieniem do obrotu.

Aby nie dać się naciągnąć oszustom, radzimy nabywać precjoza w kraju. Przed zakupami zagranicznymi zapoznajmy się z prawem probierczym danego kraju, lub szukajmy międzynarodowej cechy probierczej. Poniżej przedstawiamy zestawienie cech konwencyjnych dla poszczególnych wyrobów z metali szlachetnych.

PRÓBY ZŁOTA W BIŻUTERII

Najczęściej spotykane próby w wyrobach jubilerskich to:

• 8 karat - próba 333, z zawartością złota na poziomie 33,30%
• 9 karat - próba 375, z zawartością złota na poziomie 37,50%
• 14 karat - próba 585, z zawartością złota na poziomie 58,50%
• 18 karat - próba 750, z zawartością złota na poziomie 75,00%

Zawartość złota w wyrobie nie jest dostrzegalna gołym okiem, a wraz z rosnącą zawartością złota w stopie wzrasta jego wartość. Stąd niezwykła popularność złotej biżuterii próby 333, która jest najbardziej przystępna cenowo. W ostatnich latach na swej popularności zyskuje również próba złota 375, którą coraz częściej można spotkać w wyrobach jubilerskich. Nierzadko konsumenci traktują zamiennie obie te próby.

Najbardziej popularna jest próba złota 585 o zawartości 58,50% złota w stopie. Jest droższa od uprzednio wymienionych, ale doceniana ze względu na swoją wartość i właściwości.
Nierzadko producenci złotych obrączek oferują wyroby ze złota próby 750, ich cena jest jednak zdecydowanie wyższa niż pozostałych i wbrew pozorom, może nie przekładać się na wyższą jakość oferowanego wyrobu.

PRÓBA ZŁOTA A JAKOŚĆ BIŻUTERII

Jaka jest zatem najlepsza próba złota jeśli chodzi o biżuterię? Nie obowiązują tutaj powszechne przekonania o tym, że im mniejsza zawartość złota tym gorszej jakości wyrób, a im jest go więcej, tym lepszym zakupem stanie się biżuteria. Dlaczego? Chodzi o zawartość.

• Próba 333 i 375 - Choć złota biżuteria tych próby kusi nas swą atrakcyjną ceną, to poprzez mniejszą zawartość czystego złota jest bardziej krucha, podatna na oksydowanie i utlenianie. Biżuteria wykonana ze złota próby 333 lub 375 może się częściej zrywać i zmieniać swój kolor w odpowiedzi na warunki środowiska takie jak wilgoć, perfumy, czy pot.
• Próba 585 - Odznacza się najlepszym stosunkiem jeśli chodzi o zawartość złota, a jakość biżuterii i jej odporność na uszkodzenia. Za swoje właściwości znana i ceniona jest przez jubilerów i konsumentów. Wykonuje się z niej wszystkie rodzaje biżuterii, zwłaszcza te, których przeznaczeniem jest być niezmienioną przez lata, jak na przykład kolczyki, zawieszki i łańcuszki.
• Próba 750 - Biżuteria wykonana z tej próby złota wygląda niezwykle pięknie i jest dobrą inwestycją. Nie polecamy jej jednak do noszenia jako biżuterię na co dzień. Duża zawartość złota sprawia, że wyrób jest bardziej miękki i spada jego odporność na zarysowania.

Zdecydowanie najlepszym wyborem jest złota biżuteria próby 585, która odznacza się najlepszą jakością i trwałością spośród biżuterii innych prób. To niezawodna biżuteria do noszenia na co dzień i na specjalne okazje, a także najpopularniejszy wybór na prezent. W ogóle nas to nie dziwi. Ci, którzy przekonali się już o jej wartości, wracają tylko do niej i jej poszukują.